సెంట్రల్ డాగ్మా గురించి వివరణ తెలుగులో

సైన్స్‌లోని సెంట్రల్ డాగ్మా DNA నుండి RNA నుండి ప్రోటీన్‌కి జన్యు సమాచార ప్రవాహాన్ని వివరిస్తుంది.

ప్రచురించబడింది: 28 నవంబర్, 2023 నవీకరించబడింది: 28 నవంబర్, 2023
సెంట్రల్ డాగ్మా గురించి వివరణ | Central Dogma
సెంట్రల్ డాగ్మా
  • సెంట్రల్ డాగ్మా అనేది జన్యు సమాచారం యొక్క ప్రవాహాన్ని సూచిస్తుంది, ప్రత్యేకంగా ఒక సెల్ లోపల ప్రోటీన్ సంశ్లేషణ ప్రక్రియ.
  • 1958లో ఫ్రాన్సిస్ క్రిక్ చేత జన్యు సమాచారం DNA నుండి RNA నుండి ప్రోటీన్‌లకు ఎలా ప్రసారం చేయబడుతుందో అర్థం చేసుకోవడానికి ఒక ఫ్రేమ్‌వర్క్‌గా ప్రతిపాదించబడింది.
  • సెంట్రల్ డాగ్మాలో ఉన్న రెండు ప్రధాన ప్రక్రియలు లిప్యంతరీకరణ మరియు అనువాదం.
  • ట్రాన్స్‌క్రిప్షన్ న్యూక్లియస్‌లో జరుగుతుంది, ఇక్కడ RNA అణువులను సంశ్లేషణ చేయడానికి DNA ఒక టెంప్లేట్‌గా ఉపయోగించబడుతుంది.
  • RNA అనేది సింగిల్-స్ట్రాండ్ మరియు నాలుగు బేస్‌లతో రూపొందించబడింది: అడెనిన్ (A), గ్వానైన్ (G), సైటోసిన్ (C), మరియు యురేసిల్ (U) (థైమిన్‌కు బదులుగా).
  • అనువాదం సమయంలో, RNAలో పొందుపరిచిన సమాచారం సైటోప్లాజంలో ప్రోటీన్‌లను సంశ్లేషణ చేయడానికి ఉపయోగించబడుతుంది.
  • జన్యు సంకేతం అనేది ట్రిపుల్ కోడ్, ప్రతి మూడు న్యూక్లియోటైడ్‌ల (కోడాన్) కలయిక అమైనో ఆమ్లానికి అనుగుణంగా ఉంటుంది.
  • ట్రాన్స్‌ఫర్ RNA (tRNA) అణువులు mRNAపై కోడాన్ సీక్వెన్స్ ఆధారంగా అనువాదం సమయంలో రైబోజోమ్‌లకు అమైనో ఆమ్లాలను తీసుకువెళతాయి.
  • రైబోజోమ్ mRNA కోడన్‌లను చదువుతుంది మరియు అమైనో ఆమ్లాల మధ్య బంధం ఏర్పడటాన్ని ఉత్ప్రేరకపరుస్తుంది, ఇది పాలీపెప్టైడ్ గొలుసు సంశ్లేషణకు దారితీస్తుంది.
  • DNAలోని ఉత్పరివర్తనలు కోడన్‌ల క్రమాన్ని ప్రభావితం చేస్తాయి, ప్రొటీన్‌లలోని అమైనో ఆమ్ల క్రమాన్ని సంభావ్యంగా మార్చవచ్చు.

సారాంశంలో, సెంట్రల్ డాగ్మా అనేది పరమాణు జీవశాస్త్రంలో ఒక ప్రాథమిక భావన, ఇది DNA నుండి RNA నుండి ప్రోటీన్‌ల వరకు జన్యు సమాచారం యొక్క ప్రవాహాన్ని వివరిస్తుంది. ట్రాన్స్క్రిప్షన్ మరియు అనువాదం ద్వారా, RNA అణువులు DNA టెంప్లేట్‌ల ఆధారంగా సంశ్లేషణ చేయబడతాయి మరియు ఈ RNA అణువులు ప్రోటీన్ సంశ్లేషణకు సూచనలుగా పనిచేస్తాయి. కోడన్లు మరియు సంబంధిత అమైనో ఆమ్లాలతో కూడిన ట్రిపుల్ కోడ్ సరైన ప్రోటీన్ ఏర్పడటానికి అవసరం. DNAలో ఏవైనా మార్పులు లేదా ఉత్పరివర్తనలు తుది అమైనో ఆమ్ల శ్రేణిని ప్రభావితం చేస్తాయి, ఇది ప్రోటీన్ పనితీరు మరియు సెల్యులార్ ప్రక్రియలను ప్రభావితం చేయగలదు.

సంబంధిత పదాలు

Bacteria

బాక్టీరియా

బాక్టీరియా అనేది కేంద్రకం లేని మరియు కణ విభజన ద్వారా పునరుత్పత్తి చేసే ఏకకణ సూక్ష్మజీవులు.
సంపత్ అమితాష్ గాధి, పీహెచ్‌.డీ
Mitochondria

మైటోకాండ్రియా

మైటోకాండ్రియా యూకారియోటిక్ కణాలలో కనిపించే అవయవాలు. ఇది అడెనోసిన్ ట్రిఫాస్ఫేట్ (ATP) శక్తిని ఉత్పత్తి చేస్తుంది.
సంపత్ అమితాష్ గాధి, పీహెచ్‌.డీ
Mycorrhiza

మైకోరైజా

మైకోరైజా మొక్కల మూలాలు మరియు కొన్ని శిలీంధ్రాల మధ్య పరస్పర ప్రయోజనకరమైన సహజీవన అనుబంధాన్ని సూచిస్తుంది.
సంపత్ అమితాష్ గాధి, పీహెచ్‌.డీ
Microbiome

సూక్ష్మజీవి

మైక్రోబయోమ్ మానవ శరీరం నివసించే సామూహిక సూక్ష్మజీవులు మరియు వాటి జన్యు పదార్థాన్ని సూచిస్తుంది.
సంపత్ అమితాష్ గాధి, పీహెచ్‌.డీ
Xylem

జిలేమ్

జిలేమ్ అనేది ఒక ప్రత్యేకమైన మొక్క కణజాలం, ఇది నీరు మరియు పోషకాలను మూలాల నుండి మిగిలిన మొక్కకు రవాణా చేస్తుంది.
సంపత్ అమితాష్ గాధి, పీహెచ్‌.డీ
DNA Replication

డీ ఎన్ ఏ రెప్లికేషన్

DNA రెప్లికేషన్ అనేది ఒక సెల్ దాని DNA యొక్క ఒకేలా కాపీని చేసే ప్రక్రియ.
సంపత్ అమితాష్ గాధి, పీహెచ్‌.డీ
Cytosol

సైటోసోల్

సైటోసోల్ అనేది సైటోప్లాజం యొక్క ద్రవ భాగం, ఒక కణంలోని వివిధ అణువులు మరియు అవయవాలను కలిగి ఉంటుంది.
సంపత్ అమితాష్ గాధి, పీహెచ్‌.డీ
Blood Brain Barrier

రక్త-మెదడు కంచె

రక్త-మెదడు కంచె అనేది మన రక్తం మరియు మెదడు నడుమ పదార్థాల బదిలీని నియంత్రించి మెదడును రక్షించే ఒక వ్యవస్థ.
సంపత్ అమితాష్ గాధి, పీహెచ్‌.డీ
Nucleus

న్యూక్లియస్

న్యూక్లియస్ యూకారియోటిక్ కణాలలో కనిపించే పొర-బంధిత అవయవం. ఇది సెల్యులార్ కార్యకలాపాల నియంత్రణ కేంద్రంగా పనిచేస్తుంది.
సంపత్ అమితాష్ గాధి, పీహెచ్‌.డీ
Cell

సెల్

సైన్స్ సందర్భంలో సెల్ అనేది అన్ని జీవుల యొక్క ప్రాథమిక నిర్మాణ మరియు క్రియాత్మక యూనిట్‌ను సూచిస్తుంది.
సంపత్ అమితాష్ గాధి, పీహెచ్‌.డీ