సెంట్రల్ డాగ్మా గురించి వివరణ తెలుగులో

సైన్స్‌లోని సెంట్రల్ డాగ్మా DNA నుండి RNA నుండి ప్రోటీన్‌కి జన్యు సమాచార ప్రవాహాన్ని వివరిస్తుంది.

ప్రచురించబడింది: 28 నవంబర్, 2023 నవీకరించబడింది: 28 నవంబర్, 2023
సెంట్రల్ డాగ్మా గురించి వివరణ | Central Dogma
సెంట్రల్ డాగ్మా
  • సెంట్రల్ డాగ్మా అనేది జన్యు సమాచారం యొక్క ప్రవాహాన్ని సూచిస్తుంది, ప్రత్యేకంగా ఒక సెల్ లోపల ప్రోటీన్ సంశ్లేషణ ప్రక్రియ.
  • 1958లో ఫ్రాన్సిస్ క్రిక్ చేత జన్యు సమాచారం DNA నుండి RNA నుండి ప్రోటీన్‌లకు ఎలా ప్రసారం చేయబడుతుందో అర్థం చేసుకోవడానికి ఒక ఫ్రేమ్‌వర్క్‌గా ప్రతిపాదించబడింది.
  • సెంట్రల్ డాగ్మాలో ఉన్న రెండు ప్రధాన ప్రక్రియలు లిప్యంతరీకరణ మరియు అనువాదం.
  • ట్రాన్స్‌క్రిప్షన్ న్యూక్లియస్‌లో జరుగుతుంది, ఇక్కడ RNA అణువులను సంశ్లేషణ చేయడానికి DNA ఒక టెంప్లేట్‌గా ఉపయోగించబడుతుంది.
  • RNA అనేది సింగిల్-స్ట్రాండ్ మరియు నాలుగు బేస్‌లతో రూపొందించబడింది: అడెనిన్ (A), గ్వానైన్ (G), సైటోసిన్ (C), మరియు యురేసిల్ (U) (థైమిన్‌కు బదులుగా).
  • అనువాదం సమయంలో, RNAలో పొందుపరిచిన సమాచారం సైటోప్లాజంలో ప్రోటీన్‌లను సంశ్లేషణ చేయడానికి ఉపయోగించబడుతుంది.
  • జన్యు సంకేతం అనేది ట్రిపుల్ కోడ్, ప్రతి మూడు న్యూక్లియోటైడ్‌ల (కోడాన్) కలయిక అమైనో ఆమ్లానికి అనుగుణంగా ఉంటుంది.
  • ట్రాన్స్‌ఫర్ RNA (tRNA) అణువులు mRNAపై కోడాన్ సీక్వెన్స్ ఆధారంగా అనువాదం సమయంలో రైబోజోమ్‌లకు అమైనో ఆమ్లాలను తీసుకువెళతాయి.
  • రైబోజోమ్ mRNA కోడన్‌లను చదువుతుంది మరియు అమైనో ఆమ్లాల మధ్య బంధం ఏర్పడటాన్ని ఉత్ప్రేరకపరుస్తుంది, ఇది పాలీపెప్టైడ్ గొలుసు సంశ్లేషణకు దారితీస్తుంది.
  • DNAలోని ఉత్పరివర్తనలు కోడన్‌ల క్రమాన్ని ప్రభావితం చేస్తాయి, ప్రొటీన్‌లలోని అమైనో ఆమ్ల క్రమాన్ని సంభావ్యంగా మార్చవచ్చు.

సారాంశంలో, సెంట్రల్ డాగ్మా అనేది పరమాణు జీవశాస్త్రంలో ఒక ప్రాథమిక భావన, ఇది DNA నుండి RNA నుండి ప్రోటీన్‌ల వరకు జన్యు సమాచారం యొక్క ప్రవాహాన్ని వివరిస్తుంది. ట్రాన్స్క్రిప్షన్ మరియు అనువాదం ద్వారా, RNA అణువులు DNA టెంప్లేట్‌ల ఆధారంగా సంశ్లేషణ చేయబడతాయి మరియు ఈ RNA అణువులు ప్రోటీన్ సంశ్లేషణకు సూచనలుగా పనిచేస్తాయి. కోడన్లు మరియు సంబంధిత అమైనో ఆమ్లాలతో కూడిన ట్రిపుల్ కోడ్ సరైన ప్రోటీన్ ఏర్పడటానికి అవసరం. DNAలో ఏవైనా మార్పులు లేదా ఉత్పరివర్తనలు తుది అమైనో ఆమ్ల శ్రేణిని ప్రభావితం చేస్తాయి, ఇది ప్రోటీన్ పనితీరు మరియు సెల్యులార్ ప్రక్రియలను ప్రభావితం చేయగలదు.

సంబంధిత పదాలు

Golgi Apparatus

Golgi ఉపకరణం

గొల్గి ఉపకరణం ప్రొటీన్లు మరియు లిపిడ్‌లను క్రమబద్ధీకరించే మరియు ప్యాకేజీ చేసే ఒక కణ అవయవం.
సంపత్ అమితాష్ గాధి, పీహెచ్‌.డీ
Hypoxia

హైపోక్సియా

హైపోక్సియా శరీర కణజాలాలలో ఆక్సిజన్ లోపం. కణాలకు ఆక్సిజన్ తగినంతగా సరఫరా చేయకపోవడం ద్వారా వర్గీకరించబడిన ఒక పరిస్థితి.
సంపత్ అమితాష్ గాధి, పీహెచ్‌.డీ
Centromere

సెంట్రోమీర్

సెంట్రోమీర్ అనేది క్రోమోజోమ్ మధ్యలో కనిపించే DNA యొక్క ప్రాంతం, ఇది కణ విభజన సమయంలో దాని విభజనలో సహాయపడుతుంది.
సంపత్ అమితాష్ గాధి, పీహెచ్‌.డీ
Biotechnology

బయోటెక్నాలజీ

బయోటెక్నాలజీలో వివిధ రంగాల కోసం సాంకేతిక అనువర్తనాలను అభివృద్ధి చేయడానికి జీవ వ్యవస్థల తారుమారు ఉంటుంది.
సంపత్ అమితాష్ గాధి, పీహెచ్‌.డీ
Ecology

జీవావరణ శాస్త్రం

జీవావరణ శాస్త్రం అనేది జీవులు మరియు వాటి పర్యావరణం మధ్య సంబంధాలు మరియు పరస్పర చర్యల యొక్క శాస్త్రీయ అధ్యయనం.
సంపత్ అమితాష్ గాధి, పీహెచ్‌.డీ
Cytosol

సైటోసోల్

సైటోసోల్ అనేది సైటోప్లాజం యొక్క ద్రవ భాగం, ఒక కణంలోని వివిధ అణువులు మరియు అవయవాలను కలిగి ఉంటుంది.
సంపత్ అమితాష్ గాధి, పీహెచ్‌.డీ
Intron

ఇంట్రాన్

ఇంట్రాన్ అనేది DNA యొక్క నాన్‌కోడింగ్ విభాగం, ఇది RNAలోకి లిప్యంతరీకరించబడింది కానీ ప్రోటీన్‌లోకి అనువదించబడదు.
సంపత్ అమితాష్ గాధి, పీహెచ్‌.డీ
Apoptosis

అపోప్టోసిస్

అపోప్టోసిస్ అనేది బహుళ సెల్యులార్ జీవులలో సంభవించే ప్రోగ్రామ్ చేయబడిన సెల్ డెత్ ప్రక్రియ.
సంపత్ అమితాష్ గాధి, పీహెచ్‌.డీ
Budding Yeast

చిగురించే ఈస్ట్

చిగురించే ఈస్ట్ అనేది ఒక చిన్న మొగ్గ లేదా సంతానం ఏర్పడటం ద్వారా పునరుత్పత్తి చేసే ఈస్ట్ రకాన్ని సూచిస్తుంది.
సంపత్ అమితాష్ గాధి, పీహెచ్‌.డీ
Cell cycle

కణ చక్రం

కణ చక్రం అనేది ఒక కణంలో జరిగే సంఘటనల శ్రేణిని సూచిస్తుంది, దాని ప్రతిరూపణ మరియు రెండు కుమార్తె కణాలుగా విభజించబడుతుంది.
సంపత్ అమితాష్ గాధి, పీహెచ్‌.డీ